چرم طبیعی طی فرایندها و مراحل مختلفی تولید می‌شود. چرم از دباغی پوست حیواناتی مثل گاو، گوسفند، مار و… به دست میآید. در فرایند دباغی پوست حیوان که قابل فاسد شدن است را در معرض مواد شیمیایی قرار می‌دهند. خیساندن پوست در این مواد باعث می‌شود پوست دوام بهتری پیدا کند و مستحکم تر شود. در پایان عملیات پوست به یک ماده طبیعی و باثبات به نام چرم که بسیار منعطف است تبدیل می‌شود. پساب های تولید شده در هر کدام از این مراحل موجب مشکلات زیستی و محیطی زیادی می‌گردد. امروزه استفاده از فناوری نانو در جهت تصفیه پساب کارخانه ها و واحد های چرم سازی نقش مهمی در حفظ و سلامتی محیط زیست ایفا می‌کند؛ علاوه بر آن استفاده از نانو در فرآیند رنگرزی نیز کمک شایانی به بهبود و مراحل تولید چرم نموده است. با چرم کروکو همراه شوید تا در این مطلب به بررسی تکنولوژی در صنعت چرم و کاربرد فناوری های نانو و مزایای آن بپردازیم.
نانو فیلتراسیون در صنعت چرم
صنعت چرم مانند هر صنعت دیگری آلودگی های زیست محیطی زیادی به همراه دارد. کارخانجات چرم سازی با تولید مواد زاید و فاسدشدنی دام، مقدار زیادی دی اکسید کربن در فضای آزاد می‌کند؛ و این خود یکی از عوامل افزایش دمای کره زمین است. یکی از مزایای روش های تکنولوژی نانو، فرایند فیلتراسیون می‌باشد. نانوفیلتراسیون با تصفیه غشایی، بسیاری از ترکیبات مضر با جرم مولکولی بالا و محلول در آب را از بین می‌برد. در این روش مولکول های آلی مثل رنگ، نمک، ویروس ها و غیره نیز حذف می‌گردد. همان طور که می‌دانید فاضلاب تولیدی های صنعت چرم دارای مقدار زیادی آهک، مواد قلیایی و اسیدی است که برای برداشتن اضافات پوست حیوانات از آن استفاده شده است.
حذف کروم از آب و پساب واحدهای چرم سازی
در واحدهای چرم سازی از نمک های کروم سه ظرفیتی برای تولید چرم از پوست حیوانات استفاده می‌شود. در این فرآیند نمک های سه ظرفیتی به نمک شش ظرفیتی تبدیل می‌شود. نمک شش ظرفیتی ماده سمی و خطرناک است؛ اگر این نمک ها در آب و پساب کارخانه های چرم سازی راه یابد آسیب های جدی هم برای انسان و هم محیط زیست فراهم می‌کند. فناوری نانو در حذف کروم شش ظرفیتی از پساب های کارخانجات چرم سازی، نقش بسیار مهمی دارد.
نانو در رنگرزی
رنگرزی چرم یکی از مراحل سخت و پیچیده تولید چرم می‌باشد. چرا که مواد رنگی باید به لایه های درونی چرم به طور یکنواخت و کامل نفوذ کند؛ این عملیات مراحل مختلفی دارد که دقت بسیار زیادی می‌طلبد. در روش های سنتی و معمول تولید چرم از روش های گوناگونی مثل روش های چاپی، سینی، حوضچه و غیره جهت رنگرزی چرم استفاده می‌شود. با پیشرفت علم و تکنولوژی امروزه می‌توان ذرات رنگدانه ها را به اندازه نانو کاهش داد. در این صورت رنگدانه های نانویی به راحتی در بافت چرمی نفوذ می‌کند؛ در این صورت راندمان تولید چرم به نحو چشمگیری افزایش می‌یابد. این روش به ماندگاری و کارایی مطلوب «رنگ استفاده شده در چرم» نیز کمک می‌کند.
تکمیل خواص چرم
جنس کفش های چرمی به گونه ای است که پس از مدتی استفاده به علت تماس با پا مستعد تولید انواع میکروب ها و باکتری ها می‌شود. امروز استفاده از فناوری نانو در جهت افزایش کارایی محصولات چرمی و بهینه کردن آن بسیار مورد توجه صنعتگران چرم قرار گرفته است. «نانو مواد» این قابلیت را دارد که با افزایش خواص ضد باکتری، ضد بویی، خود تمیز شوندگی و حتی ضدآبی محصولات چرمی، کاربرد و ایمنی آن را برای مصرف کنندگان افزایش دهد.
نکته پایانی
صنعت چند سابقه بسیار طولانی و تاریخی دارد. هر چند صنعت چرم در اقتصاد کشور نقش مهم و انکار ناپذیری دارد اما مشکلاتی نظیر افزایش قیمت مواد اولیه و دور شدن از استانداردهای جهانی مانعی بر سر راه این صنعت در سال های اخیر است؛ تضمین حیات صنعت چرم در گرو استفاده از فناوری های روز دنیا مثل فناوری نانو در تولیدات چرمی می‌باشد. تا صنعت چرم هم بازار خود را حفظ کند و از رقابت های بین المللی عقب نماند. فناوری نانو کمک می‌کند قابلیت های جدیدی به محصولات چرمی و صنعت چرم افزوده شود و برخی مشکلات موجود در مسیر توسعه این صنعت در کشور عزیزمان از میان برداشته شود.
